تاریخچه نیشکر در جهان: در رابطه با مهد اولیۀ نیشکر، نظرات مختلفی وجود دارد. بعضی‌ها مهد اولیۀ نیشکر را شرق هندوستان و قسمت‌های شمالی خلیج بنگال و برخی نخستین پایگاه آن را چین و تعدادی نیز زادگاه آن را جزایر اقیانوس آرام (جزایر گینۀ نو) می‌دانند. انتقال اولیۀ نیشکر از قسمت‌های جنوبی اقیانوس آرام به جزایر گینه و کالدونیای جدید بوده، در حالی که انتقال ثانویۀ آن از جنوب اقیانوس آرام به غرب و شمال غرب آسیا تا هندوستان و شبه جزیرۀ مالی و برمه صورت گرفت. بطور کلی یک منطقۀ مشترک آسیائی-استرالیایی برای منشا نیشکر قابل ارائه است. حد فاصل این منطقۀ مشترک از برونئو و جاوه در اندونزی تا گینۀ نو در استرالیا است. حوزۀ آسیایی معرفی شده برای منشا نیشکر، بزرگترین حوزۀ ژنتیکی این گیاه بشمار می‌رود که شامل جزایر سوماترا، سواندا، جاوه، برونئو و جزایر متعدد اقیانوس آرام بوده که تا شرقی‌ترین نقطۀ جزیرۀ مالی امتداد دارد، در حالی که مهمترین منطقه در حوزۀ استرالیایی تنوع ژنتیکی نیشکر جزیرۀ گینۀ نو است. مطالعات، نشان داده که حوزۀ فیلیپین-مالزی نیز از مناطق مهم تنوع ژنتیکی نیشکر در محدودۀ مشترک آسیایی-استرالیایی آن بشمار می‌آید. به هر حال، شواهد تاریخی دال بر آن است که این گیاه از 1500 سال پیش از میلاد مسیح (ع)، در هندوستان کشت می‌شده و این هندی‌ها بوده‌اند که برای اولین بار توانسته‌اند شکر سرخ غیر متبلور (گور) را از نیشکر بدست آورند. زراعت نیشکر از هندوستان به سمت شرق تا چین توسعه یافت و در حدود قرن چهارم قبل از میلاد مسیح (ع)، به سمت غرب هند تا ایران گسترش پیدا نموده و از همان زمان کشت آن در خوزستان مرسوم گشت. از اوائل قرن هشتم میلادی مقارن با اواخر قرن اول هجری، نیشکر از ایران به مصر برده شد و از این طریق به سوریه نیز وارد گشت. این گیاه در حدود اواسط قرن هشتم میلادی توسط مسلمانان به اسپانیا برده شد و ار آنجا به سایر مناطق تحت تصرف مسلمانان در جنوب اروپا توسعه یافت. پس از خروج مسلمانان از اروپا، نیشکر به جزایر آزوور و کاناری (قناری) در اقیانوس اطلس برده شد. در اواخر قرن پانزدهم میلادی، کریستف کلمب در دومین سفر دریایی خود به آمریکا، نیشکر را از جزایر قناری به سنت دومنیکن برد و بدین طریق این گیاه به قارۀ جدید (آمریکا) نیز راه پیدا نمود. تاریخچه  نیشکر در ایران: استان خوزستان از دیرباز مهد کشت نیشکر ایران بوده و نام فعلی آن نیز که به معنی شکرستان می‌باشد، برگرفته از سوابق دیرینه کشت این گیاه است. از جمله دلایلی که باعث استقرار این گیاه در منطقه شده، وجود خاک‌های حاصلخیز، آب فراوان، درجه حرارت مناسب و نور کافی می‌باشد. بعضی از مورخین عقیده دارند که برای اولین بار نیشکر در زمان داریوش اول در اوایل قرن هفتم قبل از میلاد مسیح از هندوستان به ایران انتقال یافته است. نکته جالب آنکه استخراج شکر خام از نیشکر و تصفیه آن را نیز به ایرانیان نسبت می‌دهند. بر این اساس شکر ایران، عربستان، حجاز و حتی ترکستان از طریق منطقه خوزستان تأمین می‌گشت. پس از ورود اسلام به ایران و تخریب‌هایی که در واحدهای زیربنایی از جمله سد معروف شادروان شوشتر وارد آمد، کشت این گیاه رو به افول گذاشت و اوج این فاجعه در زمان استقرار حکومت عباسیان در ایران حادث شد که در عمل بسیاری از مزارع نیشکرکاری به شوره‌زار مبدل گشت و کار به جایی رسید که شکر ایران در قرن پنجم از مصر تأمین می‌شد. احیای مجدد کشت نیشکر ایران به سال 1316 هجری شمسی بر می‌گردد که دولت ایران تصمیم به احیای این زراعت نمود. برای استقرار این گیاه در منطقه خوزستان، قلمه‌هایی از کشورهای اندونزی، هند و مصر وارد و در منطقه آهودشت، اهواز و حمیدیه کشت شدند. در سال 1320 مساحت تحت کشت نیشکر ایران به 300 هکتار رسید و آنالیز کیفیت شربت آنها نیز امیدوار کننده بود که متأسفانه بدلیل کارشکنی شرکت سابق نفت ایران–انگلیس و شروع جنگ جهانی دوم باعث شد که مبادرت به احداث کارخانه تولید شکر نگردد. در سال 1328 سازمان برنامه و بودجه مجدداً در صدد انجام آزمایش نیشکر در خوزستان گردید و از کشورهای صاحب نام نیشکرکار از جمله آمریکا، برزیل، آرژانتین، کوبا و … قلمه‌هایی را وارد و در اراضی شمال خوزستان کشت نمود. این اقدامات در سال 1330 با همکاری سازمان خواروبار کشاورزی جهانی (FAO) تکمیل و نتیجه گرفته شد که خوزستان محل مناسبی جهت کشت نیشکر می‌باشد و در نهایت، اولین کارخانه قند نیشکری ایران در سال 1340 در هفت‌تپه به بهره‌برداری رسید. به استناد نتایج قابل قبولی که از فعالیت کشت و صنعت هفت تپه به دست آمد، کار مطالعات دومین واحد کشت و صنعت نیشکر ایران در سال 1350 آغاز و پس از چند سال،  فعالیت اجرایی آن در سال 1354 شروع شد. اولین بهره برداری این شرکت که کشت و صنعت کارون نامیده شد در سال 1356 اتفاق افتاد و در حال حاضـر بزرگترین واحـد کشت و صنعت نیشکر خاورمیانه به حساب می آید. با عنایت به آثار مثبت وجود شرکتهای کشت و صنعت در رونق اقتصادی و ارتقاء شرایط اجتماعی منطقه بخصوص بحث اشتغال‌زایی آن که به نحوی مدیون صنایع جانبی آن نیز می‌باشد،  مطالعات دیگری جهت توسعه نیشکر در قالب 7 واحد کشت و صنعتی جدید، 2 واحد در شمال اهواز و 5 واحد در جنوب آن، از سال 1363 تا 1365 توسط صندوق مطالعات نیشکر انجام پذیرفت و در نهایت منجر به آغاز عملیات اجرایی این واحدها بتدریج از سال 1370 گردید و در حال حاضر تمامی 7 واحد (به نام‌های کشت و صنعت امام خمینی (ره)، امیرکبیر، سلمان فارسی، دعبل خزاعی، میرزا کوچک خان، فارابی و دهخدا) به بهره‌برداری رسیده‌اند. از طرفی همزمان با آغاز فعالیت‌های اجرائی شرکت توسعه نیشکر، واحدی دیگر بنام کشت و صنعت میان آب در سطحی معادل 5000 هکتار به بهره‌برداری رسیده، ولی در حال حاضر، فاقد کارخانه بوده و سالانه حدود 2 تا 3 هزار هکتار از اراضی خود را به زیر کشت نیشکر و مابقی را تحت کشت سایر محصولات کشاورزی برده و در نهایت محصول نیشکر خود را به کشت و صنعت‌های کارون و هفت‌تپه تحویل می‌دهد.